Als ouder maak je periodes mee dat je kind niet goed in zijn/haar vel zit. Ieder kind is anders en uit gevoelens en frustraties op een eigen manier. Zo kunnen ze bijvoorbeeld niet luisteren, ruzie maken of om de kleinste dingen ontploffen. Anderen trekken zich juist terug en gaan gamen of netflixen. Soms is er een duidelijke oorzaak te vinden, maar in veel gevallen vinden kinderen het moeilijk om een oorzaak te benoemen. Zij weten er nog geen woorden aan te geven en dus blijft het onduidelijk.

Soms merk je het ook aan jezelf, wanneer je als een ware politieagent door het huis gaat om constant te waarschuwen of om je kind terecht te wijzen. Op dagen dat je zelf moe bent of geen geduld kunt opbrengen, zal dit de sfeer in huis negatief beïnvloeden. Ook kinderen kunnen last hebben van die gespannen sfeer, zelfs zonder dat er zichtbaar ruzie gemaakt wordt. Het ene kind pikt de spanning snel op, het andere kind kan de spanning negeren of merkt dit (bijna) niet.

Als volwassene kun je woorden geven aan je gevoelens en heb je, door levenservaring, geleerd hoe je over gevoelens kunt denken en welke keuzes je maakt. Kortom, je hebt geleerd hoe je kunt reageren op verschillende situaties.

Voor velen van ons is dit nog steeds, ondanks onze levenservaring, lastig. Bedenk je dan ook maar eens opnieuw hoe moeilijk dit voor jouw zoon of dochter kan zijn. Kinderen hebben dit nog niet geleerd en reageren vaak spontaan, onbewust en zonder rem. Zo ontstaat een driftbui of een woede aanval. Dit kan leiden tot lastige situaties, maar ook juist situaties om van te leren.

Ouders hebben hierin een voorbeeldfunctie. Een kind zal altijd van jou leren. Zij zullen jouw gedrag nadoen en vormen zo als het ware een spiegel voor wat jij doet. Daarom is het belangrijk om jouw kind te helpen en te troosten als het misgaat, maar ook te complimenteren en aan te moedigen wanneer het lukt om goed om te gaan met emoties zoals bijvoorbeeld boosheid en teleurstellingen. Net zoals je dit doet met het leren lopen van een peuter.

Emotionele intelligentie gaat over de manier waarop je met emoties omgaat, met die van jezelf én die van anderen. Het gaat hierbij om een reeks van competenties en vaardigheden. In hoeverre ben je in staat om te gaan met tegenslagen en druk die vanuit je omgeving uitgeoefend wordt?

Het is belangrijk dat je leert om te gaan met je eigen emoties. Je kunt alleen leren hoe je moet reageren op emoties van anderen, als je weet hoe jouw eigen emoties werken.

Wij, volwassenen, kunnen kinderen helpen en leren hoe zij om kunnen gaan met hun emoties.

Dit proces bestaat uit vijf stappen:

Uit ervaring weten we hoe belangrijk het is om om een kind serieus te nemen in het gevoel wat hij of zij ervaart. Ook is het belangrijk om te vertellen wat wél mag en kan. Wanneer je reageert met ‘stel je niet aan’, ‘je hoeft niet te huilen’, of ‘je hoeft niet bang te zijn’, dan vertel jij dat het gevoel dat je kind ervaart er niet toe doet. Je negeert dit en je luistert niet. Dit kan verwarrend zijn voor kinderen.

Dit wil natuurlijk niet zeggen dat kinderen alles bij elkaar mogen schreeuwen. Maar je kunt het op een andere manier aanpakken door bijvoorbeeld te zeggen ‘ik begrijp dat je boos (of teleurgesteld) bent, zo mag jij je ook voelen, en toch wil ik dat je ophoudt met schreeuwen. Door de emotie te benoemen maak jij het verschil en laat je duidelijk zien dat jouw kind gehoord en begrepen wordt. Kinderen willen jou laten weten dat ze het er niet mee eens zijn. Door te benoemen wat je ziet, kan dit opluchten. Daarbij help je om woorden te geven aan een gevoel, zodat jouw kind dit de volgende keer zal herkennen en misschien zelf al zo kan benoemen. Dit is een kwestie van veel herhalen en oefenen, voor jezelf en vooral voor jouw kind. Hier leren kinderen van en worden zo automatisch sterker in het uiten van gevoel en het aangeven van grenzen. Nogmaals, dit wil niet zeggen dat jouw kind zijn of haar zin krijgt. Maar je laat zo zien dat jij weet dat er frustraties en emoties zijn, en je leert hen hiermee om te gaan.

Wanneer je vol zit met emoties kun je soms niet meer helder nadenken. Herkenbaar? Dit gebeurt bij kinderen én bij volwassenen. Het is belangrijk om eerst tot rust te komen, zodat je hersenen weer normaal kunnen nadenken. Soms heb je zelf ruimte nodig om rustig te worden of om te kunnen ontspannen. Dit geldt ook voor kinderen.

Gelukkig zijn we allemaal mensen, en heeft iedereen goede en minder goede dagen. Onthoud dat de perfecte ouders niet bestaan, net zoals het perfecte kind niet bestaat. We leren nog iedere dag, en dat is iets moois. Hopelijk helpen deze tips je om jouw kind te leren omgaan met emoties. Dit proces kost tijd, maar ben vooral niet te streng voor jezelf en voor elkaar. Ben je bewust van de veranderingen die je wilt maken. Hierna kun je weer een stap verder zetten.

Wil je meer weten over dit onderwerp of wil je graag met ons in gesprek? Neem contact op met het Centrum voor Jeugd en Gezin. Dit kan via info@cjgml.nl of 088-4388300. Wij staan klaar om je te helpen met alle vragen, groot of klein, over opgroeien en opvoeden!